محتوای مقاله

در این بخش از سایت به عوامل وموانعی که زمینه دین گریزی را مهیا کرده پرداخته شده تا با شناخت این عوامل و پاسخ صحیح به آنها تا اندازه ای از این اشتباه بزرگ جلوگیری شود. و در این مقاله به بررسی عامل فردی زیر می پردازیم؛

عوامل فردی (میل به راحتی و فرار از مسولیت پذیری)
یکی از عواملی که باعث شده برخی از افراد در صدد انکار وجود خداوند بر آیند مسولیت ها و به ظاهر محدودیت هایی است که خداوند در قالب دین برای بشر قرار داده است. اینکه هر انسانی دوستدار راحتی بوده و از سختی ها گریزان است یک امر بدیهی است وهر انسانی با اندک تاملی در خودش این مطلب را در می یابد. بنا براین هیچ انسانی محدودیت را دوست ندارد بلکه دوست دارد آزاد باشد وهر کاری را که می خواهد انجام دهد وهر لذتی را تجربه کند واز طرفی تکالیف دینی را سد محکمی در برابر خواسته هایش می بیند بنابر این ممکن است فرد، برای اینکه با خیال راحت به لذت جویی بپردازد ازاصل و بنیان، وجود خدا را انکار کند و یا اینکه خود را به بی خیالی بزند وبا خود بگوید از کجا معلوم که قیامتی باشد؟! هر چه هست همین دنیاست، نقد را به نسیه نده، لذت حاضر را از دست نده (بدین ترتیب در اثر لذت جویی وغرق شدن درگناهان پرده های غفلت فطرت خدا جویش را تیره و تار کرده تا اینکه در صدد انکار خدا بر می آید و گاه برای آن دلیل و برهان هم می آورد.

یک سوال ویک پاسخ
چرا با وجود اینکه خود خداوند این غریزه (راحت طلبی و لذت جویی) را در وجود انسان قرار داده است گاه از این دو ما را منع کرده و درمواردی ما را به کارهایی سخت امر کرده است آیا قصد آزار ما را داشت یا اینکه حکمتی در کار بوده است؟
جواب
جواب این سوال بسیار ساده است و با اندک تاملی قابل فهم است. جواب این است که خداوند این امیال را به حق در وجود انسان قرار داده و اگر از لذتی منع کرده بخاطر این است که به لذتی بالاتر از آن برسیم و اگر امر به کار دشواری کرده بخاطر این است که از درد و رنج بالاتری جلوگیری شود.
یک مثال؛ فرض کنید پدر ومادر کودکشان را امر می کنند به مدرسه برود، صبح زود او را از خواب شیرین بیدار می کنند و او را راهی مدرسه می کنند، غالبا در ابتدا بچه ها علت این سختگیری ها را درک نمی کنند و با خود فکر می کنند که چرا باید هر روز به مدرسه بروم و تا ظهر سر کلاس محصور ومحدود باشم؟! غافل از اینکه همین سختی ها در آینده زمینه رشد و کمال و راحتی او را فراهم می کند.
بحث لذت ها هم به همین شکل است؛ در زندگی انسانها موارد زیادی را می توان مثال زد که انسانها از یک لذت کوچک دست می کشند تا به لذتی بالاتر برسند مثلا دانش آموزی که نزدیک آزمون پذیرش دانشگاه است به خودش مقداری سختی می دهد و لذتهایی مثل خواب و تفریح و تماشای تلویزیون و مانند آن را کنار می گذارد تا به لذت بالاتر یعنی درجات علمی برسد. بنا بر این خداوند از لذت بردن منع نکرده بلکه از لذت کم و زیان بار منع کرده و به انسان می فرماید از این لذت های اندک چشم بپوش تا لذت واقعی را بچشی، لذت های واقعی که شیرینی آن را هم در دنیا میچشی هم در اخرت، آن لذت های معنوی که نصیب بندگان مطیع می شود، آن آرامشی که سبب می شود هیچ حادثه ای نتواند آرامش او را بر هم بزند و در حقیقت نوعی احساس بی نیازی در آنها بوجود می آید. اما در مقابل افرادی که به این لذات اندک راضی می شوند از آنجایی که به همراه هر لذتی در دنیا رنجی است هیچگاه به لذت واقعی و آرامش حقیقی نمی رسند و پیوسته با سراب آرامش زندگی می کنند.
امام صادق علیه ‏السلام چه زیبا ما را راهنمایی فرموده و از حقیقت دنیاطلبی پرده برداشته است آنجا که فرمودند؛ "مثل الدنیا کمثل ماء البحر کلما شرب منه العطشان أزداد عطشا حتی یقتله" (3) ترجمه؛ مثل دنیا مانند آب دریاست که هر چه فرد تشنه از آن بنوشد تشنه تر می گردد تا او را بکشد.

پی نوشت؛

1. سوره روم آیه 30
2. اعراف آیه172 
3. اصول کافى، باب ایمان و کفر، ص 205